W świecie kosmetologii istnieje kilka składników aktywnych, które zyskały miano uniwersalnych sprzymierzeńców skóry. Jednym z nich bez wątpienia jest wąkrotka azjatycka (Centella Asiatica) – roślina o wyjątkowych właściwościach terapeutycznych, znana i stosowana od wieków w medycynie ajurwedyjskiej oraz tradycyjnej medycynie chińskiej. Dziś wąkrotka króluje w kosmetykach do twarzy i ciała, wpisując się zarówno w potrzeby skór wrażliwych, dojrzałych, trądzikowych, jak i naczyniowych. Dlaczego ten składnik działa tak kompleksowo i co czyni go tak skutecznym?
Czym właściwie jest wąkrotka azjatycka?
Centella Asiatica to wieloletnia roślina bagienna, występująca naturalnie w Azji Południowo-Wschodniej. Nazywana jest również Gotu Kolą, tygrysią trawą lub rośliną długowieczności. Roślina ta zasłynęła z regenerujących i przeciwzapalnych właściwości – tygrysy miały nacierać się jej liśćmi, by przyspieszyć gojenie ran, co dało początek jednej z nazw zwyczajowych. W kosmetyce wykorzystuje się ekstrakt z całej rośliny, a przede wszystkim jej bioaktywne składniki: azjatykozyd, kwas madekasowy, kwas azjatykowy i madekasozyd.
Główne właściwości biologiczne Centella Asiatica
Wąkrotka azjatycka nie bez powodu znajduje się w formułach kosmetycznych ukierunkowanych na łagodzenie, regenerację i odmładzanie. Jej bioaktywne związki wykazują następujące działania:
1. Działanie gojące i regenerujące
Aktywne triterpenoidy zawarte w wąkrotce stymulują fibroblasty do produkcji kolagenu typu I i III, poprawiając strukturę i jędrność skóry. Wspierają także regenerację naskórka, dzięki czemu składnik ten jest polecany po zabiegach kosmetycznych, w leczeniu blizn, rozstępów i mikrouszkodzeń skóry.
2. Działanie przeciwzapalne i kojące
Centella wykazuje zdolność do obniżania poziomu cytokin prozapalnych, dzięki czemu łagodzi podrażnienia, redukuje zaczerwienienia i zmniejsza rumień. To właśnie dlatego tak często pojawia się w dermokosmetykach dla cer naczyniowych, atopowych czy z trądzikiem różowatym.
3. Działanie antyoksydacyjne
Bogactwo flawonoidów oraz kwasów fenolowych zapewnia działanie antyoksydacyjne – neutralizowanie wolnych rodników i ochrona skóry przed stresem oksydacyjnym, który przyspiesza procesy starzenia.
4. Wzmacnianie bariery hydrolipidowej
Centella poprawia integralność naskórka, wspomaga syntezę ceramidów oraz lipidów odpowiedzialnych za spójność bariery ochronnej, przeciwdziałając utracie wody (TEWL) i nadwrażliwości skóry.
Jakie typy skóry pokochają kosmetyki z wąkrotką?
Skóra wrażliwa i reaktywna
Centella azjatycka działa kojąco, łagodzi pieczenie i swędzenie, wzmacnia barierę hydrolipidową – stąd jest bezpiecznym i skutecznym składnikiem także w pielęgnacji cer reaktywnych.
Skóra trądzikowa i problematyczna
Ze względu na działanie przeciwzapalne, wspomagające gojenie i regulujące mikrobiom skóry, wąkrotka jest często stosowana w kosmetykach dla osób z trądzikiem pospolitym lub różowatym. Redukuje rumień, przyspiesza gojenie zmian i nie działa komedogennie.
Skóra dojrzała i z utratą jędrności
Wąkrotka stymuluje produkcję kolagenu i elastyny, wspierając procesy naprawcze i poprawiając elastyczność skóry. Pomaga również wyrównać koloryt i redukować drobne przebarwienia.
Skóra po zabiegach kosmetycznych
Po peelingach chemicznych, mezoterapii mikroigłowej czy laserach – kosmetyki z Centella Asiatica pomagają skrócić czas rekonwalescencji, łagodzą zaczerwienienia i wspierają regenerację naskórka.
Najczęstsze formy kosmetyków z wąkrotką azjatycką
1. Serum i ampułki
Stężone produkty do stosowania punktowego lub na całą twarz. Często zawierają również inne składniki aktywne – np. niacynamid, peptydy lub kwas hialuronowy – które wspierają regenerację i nawilżenie.
2. Kremy i emulsje łagodzące
Idealne jako ostatni etap pielęgnacji – kremy z centellą działają jak opatrunek, który przynosi skórze ulgę, a przy tym wzmacnia barierę ochronną i zmniejsza reaktywność.
3. Maski w płachcie lub nocne maseczki regenerujące
Intensywna dawka składników aktywnych na noc – centella działa w nich jako główny składnik łagodząco-regenerujący. Polecane szczególnie po intensywnej ekspozycji słonecznej lub dla skóry zmęczonej.
4. Żele i toniki
Produkty na bazie hydrolatów lub wodnych ekstraktów centelli, które tonizują, przywracają prawidłowe pH i przygotowują skórę do dalszej pielęgnacji. Niekiedy stosowane jako mgiełki kojące.
Warto zwrócić uwagę na koreańskie marki takie jak SKIN1004 i Purito Seoul, które słyną z wykorzystywania wąkrotki azjatyckiej jako składnika bazowego w wielu swoich produktach – zwłaszcza tych dedykowanych cerze wrażliwej, odwodnionej i z zaburzoną barierą ochronną.
Z czym łączyć wąkrotkę w pielęgnacji?
Z niacynamidem (witaminą B3) – duet idealny w przypadku cer naczyniowych, z tendencją do rumienia i przebarwień. Niacynamid wzmacnia naskórek, a centella łagodzi i regeneruje.
Z peptydami i ceramidami – dla wzmocnienia bariery lipidowej i poprawy elastyczności skóry. Połączenie skuteczne w pielęgnacji anti-aging oraz w terapiach odbudowujących.
Z kwasem hialuronowym – dla zwiększenia poziomu nawilżenia i utrzymania komfortu nawet najbardziej wymagających cer.
Z retinolem lub kwasami AHA/BHA – jako element wyciszający i ochronny przy stosowaniu bardziej aktywnych substancji złuszczających. Pomaga zredukować ryzyko podrażnień.
Kosmetyki z wąkrotką – czego szukać w składzie INCI?
Najczęściej spotykane nazwy wąkrotki w składzie kosmetyków to:
-
Centella Asiatica Extract – ekstrakt z całej rośliny
-
Madecassoside – związek odpowiedzialny za działanie przeciwzapalne i kojące
-
Asiaticoside – triterpen wzmacniający syntezę kolagenu
-
Madecassic Acid i Asiatic Acid – wspomagają regenerację naskórka i działają przeciwzapalnie
Warto też zwrócić uwagę, czy centella znajduje się wysoko w składzie INCI – oznacza to jej wyższe stężenie i większą skuteczność działania.
Podsumowanie – dlaczego warto sięgnąć po kosmetyki z centellą?
Wąkrotka azjatycka to składnik, który odpowiada na potrzeby niemal każdego typu cery. Łączy w sobie delikatność i skuteczność, będąc jednocześnie wsparciem w codziennej pielęgnacji, jak i elementem kuracji regeneracyjnych. To doskonały przykład składnika aktywnego, który harmonijnie działa z naturalnymi procesami zachodzącymi w skórze. Jeśli poszukujesz kosmetyku, który ukoi, odbuduje i doda blasku – centella asiatica będzie wyborem, którego Twoja skóra szybko nie zapomni.