Superżywność dla skóry – o algach w kosmetologii

Wykorzystanie alg w kosmetykach to fascynujące połączenie starożytnej wiedzy i nowoczesnych praktyk pielęgnacyjnych.
Algi, czyli zróżnicowana grupa organizmów wodnych, są wykorzystywane ze względu na swoje liczne korzyści zdrowotne i urodowe od wieków. Kultury na całym świecie, od rdzennych mieszkańców kontynentu amerykańskiego i Egipcjan po ludność Dalekiego Wschodu, ceniły sobie właściwości terapeutyczne alg, włączając je do swoich rytuałów dla zdrowia i promiennej urody.

Dziś te starożytne tradycje powracają do przemysłu kosmetycznego w postaci serum czy nawilżających kremów, balsamów i masek. Bogactwo składników odżywczych i właściwości przeciwutleniających alg sprawiły, że stały się cenionym składnikiem w produktach do pielęgnacji skóry, oferując naturalne i harmonijne podejście do poprawy wyglądu i samopoczucia.

W czym wyciągi z alg przewyższają wyciągi z roślin lądowych?

W przeciwieństwie do roślin rosnących na lądzie algi, które rozwijają się w wodzie i na terenach podmokłych, nie posiadają systemu korzeniowego. Z tego powodu całkowicie polegają na substancjach odżywczych dostępnych w morzu, jeziorze, rzece czy mokrej glebie (w  przemyśle kosmetycznym wykorzystuje się głównie algi morskie). W efekcie, algi zawierają 10 razy bardziej skoncentrowaną zawartość oligoelementów, czyli łatwoprzyswajalnych śladowych składników odżywczych, niezbędnych do zachowania równowagi naturalnych funkcji skóry i utrzymania młodzieńczego wyglądu.

Czy każda alga ma takie same właściwości?

Według badania z 2012 r., znanych jest około 73 000 różnych gatunków alg. Algi są jedną z najbogatszych w składniki odżywcze rodziną organizmów i zasadniczo stanowią fundament każdego łańcucha pokarmowego na Ziemi. Z kolei z badań prof. dr hab. Marcina Molskiego dowiadujemy się, że jedynie około 40 z tych gatunków znajduje zastosowanie w przemyśle kosmetycznym ze względu na swoje unikalne i korzystne właściwości.

Skuteczność alg w formulacjach kosmetycznych zależy nie tylko od danego gatunku. Inne ważne czynniki to czystość wody w której rosną, pora roku i faza księżyca w trakcie zbiorów, oraz panujące warunki pogodowe. Dlatego, w ramach możliwości, warto zaczerpnąć informacji na temat źródła pochodzenia organicznych składników w produktach do pielęgnacji.

Wiekszość gatunków alg dzieli między sobą szereg podobnych, fenomenalnych cech, takich jak zawartość głęboko nawilżających kwasów tłuszczowych czy wyjątkowo łatwo przyswajalnych mikro- i  makroelementów, które odżywiają i odbudowują naskórek. Oprócz tego, każdy gatunek ma swoją super moc.  

Na przykład, algi czerwone świetnie zatrzymują wilgoć oraz stymulują produkcję kolagenu, dzięki czemu szczycą się imponującymi właściwościami nawilżającymi i przeciwstarzeniowymi. Profil ochronny tego gatunku również robi wrażenie. Ponieważ algi rosnące u wybrzeży oceanów są szczególnie wystawione na działanie promieni słonecznych, produkują one substancje białkowe, tzw. mikrosporyny. Mikrosporyny tworzą naturalny filtr UV o podwójnym działaniu, który z jednej strony bezpośrednio pochłania promieniowanie UV, a z drugiej usuwa wolne rodniki już wygenerowane przez promieniowanie. Efektywność przeciwpromienna mikrosporyn porównywalna jest z niektórymi syntetycznymi filtrami UV-A.

Inną ciekawą odmianą jest Lithothamnium calcareum, czerwona alga koralowa, która wykształca własną skorupę. Jest bogata w wapń oraz magnez i niezwykle sprawcza w procesach detoksykacji i obniżania nadmiernej retencji wody w organiźmie. Dodatkowo, może łagodzić ból oraz skutki stresu.

Algi brunatne są cenione głównie za swoje zdolności detoksykacyjne, zatem wzbogacają produkty przeznaczone do oczyszczania i odżywiania skóry. Jednym z bardziej wszechstronnych gatunków jest Fucus vesiculosus, rosnący w Oceanie Atlantyckim, Północnym Oceanie Spokojnym, Morzu Bałtyckim, Śródziemnym i Białym. Oprócz właściwości oczyszczających, ten nadzwyczaj hojny morszczyn oferuje działanie przeciwzapalne, łagodzące, nawilżające i odmładzające. Dodatkowo, wykorzystywany jest w Talasoterapii (rodzaj terapii morskiej), która łączy morski klimat, wodę morską, algi oraz inne składniki pochodzące z morza, jako czynniki terapeutyczne. Ciepła woda morska oraz ekstrakt z morskich alg umożliwiają skórze przyswajanie cennych minerałów i witamin, co sprzyja regeneracji komórek, zwiększa krążenie krwi oraz przyspiesza metabolizm.

Szczególne miejsce wśród brunatnic zajmuje Undaria pinnatfida, stosowana w zabiegach leczniczych rozstępów i blizn.

Z kolei algi zielone, ze względu na wysoką zawartość antyoksydantów, mają właściwości ochronne, wygładzające i odmładzające. Wyciągi z zielenicy o eleganckiej nazwie Enteromorpha compressa są silnie skoncetrowanymi dawkami przeciwutleniaczy i składników odżywczych. Ich zadaniem jest nawadnianie i zapobieganie nadmiernemu zniszczeniu naskórka. W efekcie, pomagają zachować skórze równowagę, czyli zdrową i promienną cerę bez oznak przedwczesnego starzenia.

Czy każdy może bezpiecznie stosować algi?

Kosmetyki z wyciągami z alg oferują liczne korzyści dla skóry, ale istnieją okoliczności, w których należy zachować ostrożność i/lub zasięgnąć porady specjalisty. Przede wszystkim, algi są blisko spokrewnione z innymi organizmami morskimi, dlatego u  osób uczulonych na owoce morza lub skorupiaki mogą wystąpić reakcje alergiczne. 

Innym przeciwwskazaniem do stosowania produktów na bazie alg morskich jest alergia na jod. Niemniej jednak warto wziąć pod uwagę, że większość reakcji alergicznych to reakcje na jod nieorganiczny, a nie na organiczny jod obecny w algach.

Algi zawierają także kwas alginowy, który oczyszcza organizm z toksycznych metali i promieniowania. W większości przypadków jest to oczywiście bardzo korzystny proces, nie mniej, ten właśnie proces może negatywnie wpływać na efektywność chemio- czy radioterapii, dlatego w trakcie leczenia tego typu zaleca się unikanie produktów na bazie alg.

Ponadto, jak w przypadku każdego innego składnika, osoby o nadwrażliwej skórze mogą wykonać test próbny na małej powierzchni skóry, aby upewnić się, że nie wystąpią niepożądane reakcje.

Jakie są główne korzyści stosowania produktów na bazie alg morskich?

• Naturalne, głębokie nawilżenie —  algi utrzymują optymalny poziom nawodnienia i są cennym źródłem organicznych emolientów, dzięki bogatej zawartości niezbędnych kwasów tłuszczowych, które nawilżają i odżywiają skórę.
• Właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne dzięki zawartości związków bioaktywnych, takich jak flawotaniny i fukoidany.
• Detoksykacja — zwłaszcza algi brunatne wspomagają usuwanie zanieczyszczeń ze skóry. 
• Ekologia — algi uważa się za składnik przyjazny dla środowiska naturalnego, ponieważ można je pozyskiwać bez uszkadzania biosfery, a ich uprawa podwyższa jakość wody, w której się rozwijają.
• Różnorodność — każdy z tysiąca rodzajów alg charakteryzuje się własnym zestawem związków i właściwości traktujących specyficzny problem czy rodzaj skóry.
• Opóźniony proces starzenia się skóry — w szczególności algi czerwone są bogate w peptydy i aminokwasy, które wspierają produkcję kolagenu.
• Właściwości łagodzące — wyciągi z alg uspokajają i koją wrażliwą lub podrażnioną skórę.

Na koniec, nie zapomnijmy o takich znaczących aspektach stosowania alg jak skuteczność potwierdzona wielowiekową tradycją — od starożytnych praktyk zdrowotno-upiekszających po najnowsze badania naukowe, które na bieżąco raczą nas nowinkami o świeżo odkrytych związkach bioaktywnych i ich potencjale upiększającym.

Algi pełnią wieloaspektową rolę w kosmetologii, począwszy od ich naturalnego pochodzenia i ekologicznego procesu pozyskiwania, przez różnorodne zastosowania, aż po ich historyczne znaczenie.

Źródła:
Molski, Nowoczesna kosmetologia, t. 2, PWN

Algae Metabolites in Cosmeceutical: An Overview of Current Applications and Challenges https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7344841/

Exploring the potential of using algae in cosmetics, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0960852414017350

How many species of algae are there? https://www.seaweed.ie/guiry/pdfs/How_Many_Published.pdf

The Amazing Benefits of Algae & Seaweed, https://www.sourcevital.com/pages/amazing-benefits-of-algae-seaweed

Tekst przygotowany przy współpracy z marką Aqua Your Body
Źródło zdjęć: Aqua Your Body